GECİKMİŞ KONUŞMA NEDİR ?
Çocuğun konuşması akranlarına nazaran hiç yoksa, yavaşsa veya daha azsa bu duruma gecikmiş konuşma denir. Gecikmiş konuşma problemi olan çocukların tedavisine önce çocuğun kendisinden ve içinde bulunduğu aileden, sosyal ortamdan başlanmalıdır. Çünkü çocuk bir şekilde dış ortamdan etkilenerek gecikmiş konuşma durumundadır. Dış ortamdan ziyade çocukta belirli gelişimsel problemler de gecikmiş konuşmaya sebebiyet verebilmektedir. Tavşan dudaklı veya yarık damaklı olma bu tür gelişimsel problemlere örnek olarak verilebilmektedir.
Öte yandan bazı özür halleri de gecikmiş bozukluğa neden olmaktadır. Örneğin işitme veya görme engelliği dış dünyanın kaynaklarının çocuk tarafından algılanmasını engeller ve çocuğun konuşması için kaynak yoksunluğu oluşturur. Çocuğun konuşamama engeli olan ebeveynlerle beraber yaşaması da bu tür bir durumdur. Çocuğun besleneceği kaynak ve çevre yoksunluğu, baskıcı çevre ortamı, sürekli edilgen davranış meyli, fiziksel ve sözlü şiddet, maddi yoksunluk ve aşırı korumacı ebeveyn tutumları da gecikmiş konuşma problemlerine sebep olmaktadır. Bu hallerde çocuk bilgiden yoksun olarak büyüyeceği için onları ifade etmesi ve anlatması da geç olacaktır.
Bazen uzun süreli geçirilen hastalıklar, geçirilmiş olan travmatik olay ve kazalar da gecikmiş konuşmaya sebebiyet verir. Her halde olduğu gibi bu durumda da mutlaka bir uzman desteği almakta fayda vardır.
Gecikmiş Konuşmada belirgin özellikleri takip etmek mümkün müdür ?
Gecikmiş konuşma problemi olan çocuklarda hepsi birlikte olmasa da bazı belirgin özellikleri izlemek mümkündür. Gecikmiş konuşma durumunda olan bir çocuk ya hiç konuşmaz ya da diğerlerine göre az konuşur. Kavrama ve anlatma özelliği zayıftır. Agresif davranışlar sergileyebilirken, isteklerini ve kendisini saldırgan tutumlarla ve bağrışmalarla ifade eder. Çiğneme ve ağız suyunu toplamada güçlük çeker. Zaman zaman yalnız kalmayı yeğler ve asosyal davranışa bürünür.
Gecikmiş konuşma durumunda olanlar ayrıca çevresine karşı duyarsız ve isteksizdir. Çokça, jest ve mimiklerle konuşmasını desteklemek isterler. Bazen anlamsız sesler çıkarırlar. Hafızaları kuvvetli olmayıp; öğrenme hızları düşüktür.
Gecikmiş konuşması olanların tedavisi sadece bireyin kendisiyle mümkün olmamakta; aksine çocuğun başta ailesi olmak üzere diğer sosyal çevresi ve gelişiminde rol alan her şeyin göz önüne alınıp değerlendirilmesiyle mümkün olmaktadır. Gecikmiş konuşmaya sebep olan etmenler törpülendikten sonra ve eksik olanlar dahil edildikten sonra olumlu gelişmeler fark edilebilecektir.